Lunes, Pebrero 28, 2022
Tayo naman
Ating kandidato
sina Ka Leody de Guzman at Ka Walden Bello
sa pagkapangulo't pagka-bise ng bansang ito
mga matatag na lider, palaban, prinsipyado
sa halalang ito'y dapat nating maipanalo
kapado nila ang mga isyu ng sambayanan
kapado rin nila ang problema ng mamamayan
salot na kontraktwalisasyon ay dapat labanan
ititigil ang pangungutang ng dayong puhunan
buwis sa yaman ng bilyonaryo'y isasagawa
sahod ay itaas, presyo ng bilihin ibaba
itaas sa living wage ang sahod ng manggagawa
paunlarin ang buhay ng magsasaka't dalita
ilan lang iyan sa aking nabatid at nasuri
silang lipunang makatao yaong minimithi
babaligtarin ang tatsulok, walang naghahari
sila'y karapat-dapat na iboto't ipagwagi
oo, sa halalang ito, sila'y ating pambáto
silang tinapatan ang mga dinastiya't tusong trapo
kasangga ng babae, pesante, dukha't obrero
silang magaling na lider na hanap ng bayan ko
- gregoriovbituinjr.
02.28.2022
Ang bag kong pula
bumili ako ng bag na pula
na yaong tela'y satin o seda
kaykintab ng pagkapula niya
walang tawad, dalawang daan na
sticker ay agad kong dinikit
upang makita rin kahit saglit
ng balana sa bag kong sinukbit
ang lider-obrerong aming bitbit
yaong sticker ni Ka Leody
ay tingkad sa pulang mabighani
pulang sagisag ng bayang api
kulay ng magiting na bayani
bag na ito'y binili kong sadya
upang maikampanya sa madla
ang kandidato ng manggagawa
para pagkapangulo ng bansa
- gregoriovbituinjr.
02.28.2022
Klima at maralita
Maikling sanaysay ni Gregorio V. Bituin Jr.
Sa Artikulo II, Pahayag ng mga Prinsipyo, Seksyon 7, ng Saligang Batas ng Kongreso ng Pagkakaisa ng Maralitang Lungsod (KPML) ay ganito ang nakasulat: "Kinikilala ng KPML ang kahalagahan ng pangangalaga sa kalikasan at kapaligiran dahil walang saysay anuman ang mga pagsisikap sa kaunlaran kung patuloy na winawasak ng tao at ng sistema ang likas na yaman at kalikasan."
Kaya mahalaga para sa mga lider at kasapian ng KPML ang isyu ng kalikasan (nature) at kapaligiran (environment) dahil dito tayo nabubuhay. Sapagkat dalawa lamang ang pinanggagalingan ng kabuhayan ng tao, ang Kalikasan at ang Paggawa.
Ibig sabihin, ang materyal na galing sa kalikasan at ang paggawang galing sa tao ang bumubuo sa lahat ng kalakal sa daigdig. Sa pangkalahatan, ang una ay libre at walang halaga sa pera. Ang ikalawa ay may bayad at ito ang nagbibigay ng halaga sa mga kalakal.
Ang isda na galing sa dagat ay libre. Ang binayaran ay ang lakas-paggawa ng mangingisda. Ang tubig ay libre subalit may bayad na pag nilagay sa boteng plastik.
Sa usaping basura, nagkalat ang plastik na di nabubulok at upos ng yosi na nagkalat sa lansangan at naglutangan sa dagat. Dapat ikampanya ang zero waste lifestyle kung saan wala nang ginagamit na plastik o anumang bagay na matapos gamitin ay ibinabasura na tulad ng styrofoam at single used plastics.
Sa usaping klima, naranasan ng maralita ang Ondoy kung saan bumagsak ang ulan ng isang buwan sa loob lang ng anim na oras. Mas matindi ang bagyong Yolanda at Ulysses na nagwasak ng maraming bahay at buhay.
Nagbabago na ang klima, at sa mga pandaigdigang usapan, hindi na dapat umabot pa sa 1.5 degri ang pag-iinit ng mundo dulot ng pagsusunog ng fossil fuel, coal plants, at iba pa, na ayon sa mga siyentipiko, kung titindi pa ito sa 2030, aabot tayo sa "point of no return" kung saan mas titindi ang pag-iinit ng mundo na magdudulot ng pagkatunaw ng yelo sa Antarctica, pagtaas ng tubig, paglubog ng maraming isla, at sa paglikas ng maraming tao ay magbabago ang kanilang buhay. Paano na ang mga maralita sa mabababang lugar tulad ng Malabon at Navotas? Hanggang ngayon, hindi pa nakukumpletong magawa ang planong pabahay para sa mga nawalan ng bahay dulot ng Yolanda sa Samar at Leyte.
Kaya sa usaping kapaligiran at kalikasan, lalo na sa isyu ng klima, ay dapat kumilos ang maralita, na siyang pinaka-bulnerableng sektor sa lipunan. Kailangang kumilos para sa kinabukasan ng tao, ng kanilang mga anak at apo, at ng mga susunod na henerasyon. Ito ang esensya kung bakit noon pa man ay inilagay na ng KPML sa kanilang Saligang Batas ang tungkuling pangangalaga ng kalikasan at kapaligiran.
Linggo, Pebrero 27, 2022
Tula alay sa Piglas-Maralita
sa inyong asembliya'y pupunta
kaming naglilingkod din sa dukha
at ipaglaban, kayo'y kasama
ang bawat isyu ng maralita
lalo't usaping paninirahan
at kinabukasan nitong anak
isyu ng hustisyang panlipunan
nang dukha'y di gumapang sa lusak
pipiglas sa isyung di malunok
huhulagpos sa sistemang bulok
makikibaka, makikihamok
upang dukha'y ilagay sa tuktok
lipunang makatao'y itayo
at pagsasamantala'y masugpo
kung pagkakaisa'y makatagpo
maling sistema'y mapaglalaho
mabuhay ang Piglas-Maralita
at tayo'y nagkakaisang diwa
patungo sa mabuting adhika
para sa kagalingan ng dukha
- gregoriovbituinjr.
02.27.2022
Punong mangga
ah, may punong mangga sa lungsod
na tanawing kalugod-lugod
sa dukhang mababa ang sahod
bagamat paligid ay bakod
malago na ang punong mangga
pagmasdan mo't kayraming bunga
aani'y tiyak na masaya
lalo kung ito'y mabebenta
halina't ating ipagdiwang
ang mga manggang manibalang
nang sa piging ng mga manang
na buntis ay may pakinabang
ngunit paano aanihin
upang buntis ay pasayahin
mga bunga'y ating sungkitin
kung may tulay man ay tawirin
mangga'y talupang unti-unti
nang di sumugat sa daliri
manggang hilaw pala ang susi
sa manang nating naglilihi
- gregoriovbituinjr.
02.27.2022
* litratong kuha ng makatang gala habang bumababa sa hagdanan ng MRT
Anino sa baso
may kasabihan ang lasenggo
na kaiba sa lasenggero
aba'y tumagal na sa ano
subalit huwag lang sa baso
at iyan din ang sinasabi
ng mga tanggerong nagsilbi
sa pagtagay ng rhum at pepsi
o kaya'y hinyebra o whiskey
ngunit baso ba'y lumalakad
o tanggero lang ang makupad
sa lalamunan di sumayad
yaong lambanog na may babad
anino sa baso'y namasdan
humahalo sa tinalupan
nang hahawakan ang tatangnan
ay naubos na ang pulutan
napakaartistikong kamay
na humalo sa mga kulay
ano kaya ang kanyang pakay?
ang ubusin na ba ang tagay?
- gregoriovbituinjr.
01.27.2022
Sabado, Pebrero 26, 2022
Babasagin
sa isang tindahan ay taguyod
ang abisong may banta sa sahod
karatula: "Good to see, nice to hold"
sabi pa: "Once broken, considered sold"
tila makata'y kumatha niyan
lalo na't kayganda ng tugmaan
pag nakabasag, dapat bayaran
kaya sa pagpili'y dahan-dahan
sa atin nga'y may salawikain
pag bahay mo'y yari sa salamin
maging mabait sa kapwa natin
dahil baka bahay mo'y basagin
bawat kalakal ay di pa iyo
lalo't tinitingnan pa lang ito
pag nakabasag ka, kung magkano
ang produkto'y dapat bayaran mo
kung di bibili'y huwag didikit
sa mga babasagin mong hirit
karatula'y pagmamalasakit
kung makabasag ka'y anong lupit
- gregoriovbituinjr.
02.26.2022
Tatlong imahe sa EDSA
dalawang litrato, isang rebulto
ng tatlong babae ang nakunan ko
natsambahan lang makodakan ito
tatlong imahe sa EDSA'y kanino?
dahil sa People Power ay nalagay
yaong rebulto ng Mahal na Inay
ng isang relihiyon, inialay
tanda raw ng sampalatayang tunay
isang litrato'y Pinay na artista
isa namang litrato'y Koreana
nagpapatalastas sila sa EDSA
ng mga produktong modelo sila
salbaheng daliri'y napitikan lang
ang kamera sa selpong aking tangan
kayganda ng lumabas na larawan
tila propesyunal na cameraman
- gregoriovbituinjr.
02.26.2022
* litratong kuha ng makatang gala habang lulan ng isang sasakyan
Ang EDSA
sa matinding trapik kilala ng madla ang EDSA
may estasyon ng M.R.T. at may bus carousel pa
di lang iyon, may mahalaga rin itong historya
napatalsik ang diktador nang masa'y nag-alsa
taos pasasalamat sa ating mga ninuno
sa kabayanihang ginawa't kanilang tinungo
ang pagbaybay sa demokrasya laban sa palalo
at nakibaka laban sa mga crony't hunyango
ngayon, EDSA'y larawan ng matinding nakalipas
ng kabayanihan ng bayan laban sa marahas
nangarap ng pagbabago, bus ay pakitang gilas
nagtataasan ang billboard, tadtad ng patalastas
EDSA'y pinangalan kay Epifanio Delos Santos
abogado, pintor, kritiko, may-akda ring lubos
at historyan din, para sa bayan ang ikinilos
upang buhay ng masa'y di maging kalunos-lunos
mainit ang panahon, ramdam ko ang alinsangan
at ginunita pa rin ang nagdaang kasaysayan
umaasang di maulit ang ganoong nagdaan
na yumurak sa dangal at karapatan ng bayan
- gregoriovbituinjr.
madaling araw, 3:47 am, 02.26.2022 litratong kuha sa MRT noong 02.25.2022
Biyernes, Pebrero 25, 2022
EDSA 36
anibersaryo ngayon ng pagbagsak ng rehimen
ng tinuring na diktador sa kasaysayan natin
at kanina'y nagtungo sa People Power Monument
kami ni misis nang kasaysayang iyon ay damhin
di ako lumiliban sa makasaysayang araw
pagkat nakasama ako ni tatay noong araw
kasama'y mga katropa niya isang tag-araw
ng Pebrero upang sa nagtitipon ay dumalaw
namigay kami ng mga pagkain sa nagtipon
mga karaniwang taong nagpuntang EDSA noon
kinaharap ang mga sundalo, baril at kanyon
upang mapatalsik ang diktador na panginoon
masang nagkatipon noon sa EDSA'y nakiisa
kabilang kami't ang mga kaibigan ni Ama
napatalsik ang diktador nang mag-alsa ang masa
tila nakamit na nga ang asam na demokrasya
wala namang pinangako ang EDSA, ang alam ko
kundi mapatalsik si Marcos ang gusto ng tao
nanawagan ang Kardinal at naging ispontanyo
binatilyo na ako noon, di pa bumoboto
pag-aalsang EDSA'y malaking tagumpay ng bayan
nang magkaisa't magkapitbisig ang sambayanan
at kasama ko si Dad sa petsang makasaysayan
kaya araw na ito sa aki'y makahulugan
- gregoriovbituinjr.
02.25.2022
Sa aklat ng kasaysayan
nakaukit na sa kasaysayan
ang di naman sikat na pangalan
manggagawang kauna-unahang
tumatakbo sa pampanguluhan
magaling, matalas, mapanuri
tinahak niya'y landas ng uri
nilalabanan ang naghahari
kasangga ng dukha't naaglahi
matatag ang prinsipyo sa masa:
labanan ang pagsasamantala
baguhin ang bulok na sistema
ikalat ang diwang sosyalista
na may respeto sa karapatan
adhika'y hustisyang panlipunan
para sa lahat, di sa iilan
kaya pangalan niya'y tandaan
kinakatawan niya'y paggawa,
babae, pesante, dukha, madla
Leody de Guzman, manggagawa
at magiging pangulo ng bansa
- gregoriovbituinjr.
02.25.2022
Bawal
ah, kayraming bawal sa tindahan
bawal ang tambay, bawal ang utang
malinaw ang pinatutungkulan
sinuman sa ating kababayan
ibig lang sabihin, magbayad ka
huwag bumili kung walang pera
tindahan ay di tambayan, di ba?
kahit pa maganda ang tindera
kayraming bawal dahil daw bisnes
nang kamalasan daw ay maalis
anumang di swerte'y winawalis
sa ganyang punto, sila'y mabilis
kung pagtambay lang ang inaasal
kung uutang na tinda'y matumal
ay aalis na lang kasi bawal
di makautang ng pang-almusal
- gregoriovbituinjr.
02.25.2022
Huwebes, Pebrero 24, 2022
Sa ibang landas
baka dapat nang mawala sa kanilang daigdig
at tahakin ang bagong mundo ng buong sigasig
bilang nobelistang minsang nakipagkapitbisig
sa mga niyurakan ng dangal at inuusig
iyan marahil ang tanda ng nawalang trabaho
dahil sa tatlong buwang liban dahil sa sakit ko
subalit di naman malala, lamang ay seryoso
tulad ng gagawing nobelang batay sa totoo
di naman ako mawawala, naririyan pa rin
subalit iba na nga lang ang aking tatahakin
isang buhay-pampanitikan na madalas gawin
bilang makata, ngayon ay nobela ang layunin
ah, panahon nang mawala sa kanilang daigdig
upang mapasok ko na rin ang kabilang daigdig
upang ilarawan ko sa nobela ang pag-usig
sa mga trapo't mapanlinlang, dugong malalamig
sana sa bagong larangang ito ay magtagumpay
sana'y makalikha ng nobela bago humimlay
noon pa'y nakilala akong makata ng lumbay
nais ko namang makilalang nobelistang tunay
- gregoriovbituinjr.
02.24.2022
Misyon ni Earthwalker
di man niya hinahangaan si Luke Skywalker
o sinuman sa mga Jedi, maging si Darth Vader
sumusunod naman sa batas, di naging Jaywalker
ay naritong patuloy ang lunggati ni EarthWalker
dahil sa programang pangkalikasang pinasukan
facebook page na EarthWalker ay agad nilikha naman
upang sanaysay at tula hinggil sa kalikasan
ay sa EarthWalker mailathala, maging lagakan
ngunit sa programang iyon ako na'y maaalis
dahil lumiban ng tatlong buwan nang magkasakit
nagka-Covid, T.B., diabetes pa'y tinitiis
subalit EarthWalker ay nilalamnan pa ring pilit
konsepto'y nagmula nang mag-Climate Walk ang makata
kasama ng iba'y naglakad at nagtapos mula
Luneta hanggang Tacloban, lakaring anong haba
at muling naglakad sa isang malamig na bansa
patuloy ang pagkatha ng tula sa kalikasan
panawagang Climate Justice ay laging lakip naman
sa tula't sanaysay ang masa'y mapaliwanagan
pati na samutsaring paksang pangkapaligiran
hanggang ngayon, di pa tapos si EarthWalker sa misyon
hangga't may hininga, magpapatuloy pa rin iyon
sa gawaing pagtula't pagmumulat niyang layon
bilang handog sa mga susunod na henerasyon
- gregoriovbituinjr.
02.24.2022
Pagharap sa kawalan
nagbabantang ako'y mawalan na ng kabuhayan
na binibigay ng buo kay misis buwan-buwan
apektado ang buong katawan ko't kalingkingan
nagkasakit kasi ako't nawalang tatlong buwan
inaamin ko, sarili ko lang ang sinisisi
dahil sa aking kapalpakan ang ganyang nangyari
gayunman, nagpapasalamat ako sa marami
ako'y naging kabahagi ninyo't nakapagsilbi
isang bagong mapagkukunan ang aking hagilap
upang may maibigay kay misis at sa pangarap
subalit saan, saan makikita ang paglingap
sa makatang taring na bagong diskarte ang hanap
kung sana'y may pahayagang maaaring tumula
na aking tatambakan ng nagpupuyos kong diwa
ah, sana'y may ganyang diyaryo, paano kung wala
sa kangkungan ba pupulutin ang abang makata
dapat may makuhang trabaho't pambili ng gamot
lalo't di tama ang panghihingi't paabot-abot
aayusin ko rin yaong asignatura't gusot
bago pa sa malayong paglalakbay pumalaot
maraming barya ang isinuksok ko sa tibuyo
o alkansya baka mga naipon ay lumago
ah, pulos kapalpakan, kasawian, pagkabigo
aray ko, sa diwa ko't puso'y sirit na ang dugo
- gregoriovbituinjr.
02.24.2022
Miyerkules, Pebrero 23, 2022
Pritong sunog
pinrito ko'y nasunog na naman
noong may pumasok sa isipan
kaya ang kwaderno'y sinaglitan
isinulat ang napagnilayan
nasok sa diwa'y baka mapawi
kaya kumilos akong madali
nang maamoy ang nasa kawali
pinrito'y nasunog nang kaunti
ang gilid ng daing ay nangitim
napabayaan nang mahumaling
sa pagkathang tila ba nahimbing
nang magkasunog saka nagising
buti na lang, di sunog na sunog
at naagapan pa't di nadurog
dagli kong kinuha't di pa lamog
ang uulaming nakabubusog
- gregoriovbituinjr.
02.23.2022
Sa pagtingala
nasa ulap ang iyong hiwaga
kaya pag bumagyo'y bumabaha
umaambon nang kabi-kabila
hanggang lumakas at maging sigwa
ang iyong ganda'y tinititigan
pagkat tanda ng kaliwanagan
tunay kang tanglaw ng santinakpan
sa iyong kayputing kaputian
kayrami mong kwentong di masilip
kahit pag-iisipa'y di malirip
hanggang bumagsak na lang sa atip
yaong tikatik mong halukipkip
sana sa iyo'y makapanganlong
di man pumatak sa aming bubong
sa himpapawid ay sasalubong
sa gayon, sa iyo'y makisilong
- gregoriovbituinjr.
02.23.2022
Kwentong imbi
nabababad ba sa katuwaan
ang puso't diwa ng salawahan
di mo na sila mapagsabihan
dahil sa kanilang kalibugan
kanino na sila magtatanong
pag nakadama ng pagkaburyong
kung nais magsikain ng tahong
gayong kalan ay wala nang gatong
pag-iisipan ba ng masama
gayong kilala mong walanghiya
sa katapatan ba nila'y duda
kaya ilong nila'y humahaba
pakendeng-kendeng man ang inahin
ay huwag mong basta pupupugin
lalo't sila'y mga pangitlugin
doon sa munti nilang bukirin
lumayo pag walang pahintulot
para silang pusang nangangalmot
mabuti nang sa ulo'y kumamot
kahit magmukhang bahag ang buntot
- gregoriovbituinjr.
02.23.2022
Martes, Pebrero 22, 2022
02.22.2022
anim na numero dos, aba'y kayganda ng petsa
ano ang tanda sa sipnayan o matematika?
makakamit ba ng masa ang asam na hustisya?
at masasalba ba mula sa pagsasamantala?
may ano sa anim na parehong numerong iyon?
at may diyalektika ba riyan o nagkataon?
o kaya'y naghahanap lang ng tanda kung mayroon
upang kunwari'y umunlad tayo sa ngalan niyon
anim na beses mo kayang dos ay imultiplika
ang sagot ay bilang ng parisukat sa chess, di ba?
anong kayang tanda nito sa trigonometriya?
o kaya'y sa calculus o maging geometriya?
oo, nagkataon lang na petsa'y may anim na dos
di nito mabago ang buhay na kalunos-lunos
ng mga dukhang bihi-bihira lang makaraos
kung sistema'y mabago ay dahil masa'y kumilos
tigib sa pagkaunsyami ang maraming timbangan
na di pa maapuhap ang hustisyang panlipunan
di magagap na sa petsang iyan ay malinawan
kung anong itsura ng pag-alpas sa karukhaan
- gregoriovbituinjr.
Sa rali
patuloy akong sumasama
sa mga rali sa kalsada
upang mga isyu't problema'y
malutas, kamtin ang hustisya
nakakadaupangpalad ko
ang samutsaring guro rito
sila'y mga lider-obrero't
lider-maralitang narito
minsan, bumibigkas ng tula
ang tulad kong abang makata
hinggil sa samutsaring paksang
pulitikal para sa madla
kaya ko pinaghahandaan
ang bawat rali sa lansangan
upang ipakita sa bayan
sila'y aming pinaglalaban
taospusong pasasalamat
pag naaanyayahang sukat
upang makasama ng bawat
nagraraling may diwang mulat
- gregoriovbituinjr.
02.22.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa isang rali niyang nilahukan
Lunes, Pebrero 21, 2022
Aralin
ngayon, nagtuturo muli sa kapwa maralita
ano ang karapatan natin sa paninirahan
mahalagang mabatid ng walang bahay na dukha
kung paano karapatang ito'y maipaglaban
iilan man silang natuturuan natin ngayon
bagamat nabigyan na'y marami-raming kapatid
lalo't marami pang iskedyul at pagkakataon
upang walang bahay ay talagang ito'y mabatid
may natutulugan sila ngunit di lupa nila
silang nakatira roong ilang dekadang higit
nais nilang tinirhang lupa'y mapasakanila
kaya lider-maralita'y agad nagmalasakit
Housing Rights and Climate Justice, isyung pinaglalaban
maraming bahay, sinira ng bagyo, sinalanta
iba'y dinemolis, relokasyon ay wala pa man
karapatan sa pabahay, iangkop din sa klima
pagtuturo ng klima't karapatan sa pabahay
ay kambal na tungkulin ng samahang maralita
upang mga ito'y kanilang ipaglabang tunay
nang kapwa maralita'y di maging kaawa-awa
- gregoriovbituinjr.
02.21.2022
* litratong kuha ng sekretaryo-heneral ng KPML sa kanilang tanggapan sa Pasig
Bawat tula'y tulay
"An artist is not a special kind of person rather each person is a special kind of artist." - mula sa paskil sa isang kainan
ako'y isang manunula
at artista ng salita
kahit bumagyo't bumaha
ay patuloy sa pagkatha
iyon na ang naging buhay
niring makata ng lumbay
na ang bawat tula'y tulay
sa madla ng diwa't pakay
tulay sa bawat linggatong
at paglaban sa ulupong
tulay sa dukha't may dunong
upang bayan ay sumulong
kung sa tula'y may magbasa't
kinagiliwan ng masa
mula sa puso talaga'y
pasasalamat tuwina
- gregoriovbituinjr.
02.21.2022
Gawaing tambak
tumatambak ang mga gawain
na dapat lang piliting tapusin
subalit dapat alam mong tupdin
ang katungkulan kahit tipirin
inilagay ka diyan ng bayan
sa sinumpaan mong katungkulan
kaya pagbutihin ang paggampan
ang sa kalooban mo'y magaan
lalo't adhikain at pangarap
ay lipunang walang pagpapanggap
na taumbaya'y di naghihirap
lipunang sa kapwa'y mapaglingap
ang pagkasalansan ng trabaho
at time management nama'y batid mo
kung sa trabaho mo'y aburido
ay huwag mo lang ikapanlumo
gawaing tambak, dapat matapos
napunong salop, dapat makalos
hininga nawa'y di manggipuspos
ikaw pa rin ay makararaos
- gregoriovbituinjr.
02.21.2022
* litratong kuha ng makatang gala sa isang pader sa Katipunan, QC
Linggo, Pebrero 20, 2022
Sa paghamok
tahimik sa bawat pangungutya
ang mapagtiis na maglulupa
sa problema'y di na makahuma
anuman ang gawing paghahanda
nanunumbat ang sariling budhi
pag di tinama ang maling gawi
ah, ayaw na niyang manatili
ang kahirapang nakamumuhi
di pa nagagawa ang marapat
bagamat sa prinsipyo'y namulat
di makangiti, di makadilat
pag harap-harapang inaalat
magpapatuloy ang paghahamok
laban sa hunyango't trapong bugok
papalitan ang sistemang bulok
at ilagay ang dapat sa tuktok
ang bugtong ay malulutas pa rin
lalo't may talino ka ring angkin
na kabutihan ay panaigin
laban sa pang-aapi't salarin
- gregoriovbituinjr.
02.20.2022
World Day of Social Justice
02.20.2022
World Day of Social Justice
mahalaga sa tao ang Hustisyang Panlipunan
lalo na't karapatang pantao'y niyuyurakan
di lamang sa biktima ang hangad na katarungan
kundi bawat pagpapasya'y dapat makatarungan
panawagan namin ngayong World Day of Social Justice
patuloy tayong makibaka, huwag magtitiis
sa kahirapang dinulot ng elitista't burgis
na mapagsamantalang sistema'y dapat mapalis
bakit may laksang dukha, bakit may ilang mayaman
lipunang ito'y para sa lahat, di sa iilan
sana lipunan ay makatao't makatarungan
iyan ay taas-kamao naming pinaglalaban
ang inaadhika ngayong World Day of Social Justice
ay makataong sistema, na di dapat Just-Tiis
ito ang sa puso't diwa ko'y prinsipyong malinis
panawagan itong sa madla sana'y magpabigkis
- gregoriovbituinjr.
Sa kisame
sa kisame napatitig
nang binti niya'y namitig
subalit di natigatig
sa paghuni ng kuliglig
madaling araw pa lamang
ngunit siya na'y nag-abang
ng pagputok ng liwanag
upang lihim ay mabunyag
ng naggapangang butiki
na naroong bumabati
sa makatang winawari
ang pangarap niya't mithi
tila di pa niya arok
sino kaya ang papatok
kung sa halalan kalahok
ang mga itlog na bugok
ah, tuloy lang sa layunin
kaya kumikilos pa rin
upang dalita'y hanguin
sa hirap na anong talim
di sasapat ang kataga
upang kathain ang tula
kahit tatlong metrong haba
ang kanyang pagkatulala
- gregoriovbituinjr.
02.20.2022
Sabado, Pebrero 19, 2022
Sa hagdanan
naroon lang ako sa hagdanan
kung saan ko pinagninilayan
ang samutsaring isyu ng bayan
at kalagayan ng kalikasan
lalo't isa akong aktibista
na lagi nang laman ng kalsada
lipunang makatao ang nasa
kaya naritong nakikibaka
at patuloy akong kumikilos
upang ating baguhin ng lubos
ang kalagayang kalunos-lunos
ng masang api't binubusabos
niyakap ang simpleng pamumuhay
puspusang nakikibakang tunay
sa hagdanan ding iyon nanilay
anong mga dahilan ko't pakay
linisin ang lipunang mabaho
labanan ang burgesyang hunyango
tangan ang prinsipyo'y pinangako
lipunang makatao'y itayo
- gregoriovbituinjr.
02.19.2022
Sa abangan ng dyip
anong init yaong paglalakad
sa tanghaling tapat nakababad
sa banas, buti't di naghuhubad
subalit ano nang nakalahad
sa abangan ng dyip ay papara
tumigil muna't aking nabasa
ang nakasulat sa karatula
na talaga namang kakaiba
sapagkat doon ay may dinugtong
na ibang iba ang nilalayon
paano kaya makakabangon
kung karne'y titigilang malamon
kayganda niyon pag naunawa
tugon daw iyon sa klima't sigwa
tulong sa kalikasan at bansa
aba'y anong gandang halimbawa
may kalaliman kung intindihin
ngunit esensya'y ating kapain
na may iba tayong iisipin
na kalikasa'y alagaan din
tigilan ang pagkain ng laman
ng hayop at maging vegetarian
gulay at isda'y sapat din naman
upang mapalakas ang katawan
- gregoriovbituinjr.
02.19.2022
Luntiang lungsod
LUNTIANG LUNGSOD
asam ko'y luntiang kalunsuran
mapuno at masarap tirahan
may maayos na kapaligiran
maraming tanim ang kalikasan
kulay-lunti ang buong paligid
payapa ang kasama't kapatid
walang sa dilim ay binubulid
kapanatagan sa diwa'y hatid
mamamayan doo'y mahinahon
ang mga batas ay naaayon
hanging kaysarap, walang polusyon
basura'y sa tama tinatapon
lunti't walang pagsasamantala
ng tao sa tao, anong ganda
ng buhay ng mga magsasaka,
ng dukha't obrero, at iba pa
sa ganyang lungsod, sinong aayaw
kung di maalinsangaw ang araw
kung payapang mamuhay, gumalaw
kung paligid, malinis, malinaw
lipunang lunti at makatao
na ipinaglalabang totoo
sana'y makatahan sa ganito
sa lungsod na pinapangarap ko
- gregoriovbituinjr.
02.19.2022
Biyernes, Pebrero 18, 2022
Sa araw ng Hustisyang Panlipunan
World Day of Social Justice ang a-bente ng Pebrero
marapat lang alalahanin ang araw na ito
tulad ng isa pang mahalagang araw sa mundo:
ang Daigdigang Araw ng Karapatang Pantao
lalo't marami nang inhustisya ang nagaganap
na ang mga biktima'y pawang mga mahihirap
tulad ng pagtakbo ng mga trapong mapagpanggap
at tulad sa pagpaslang sa dukha sa isang iglap
nahan ang hustisya, sa araw na ito'y itanong
bakit mga inosente'y nilagay sa kabaong
bakit sa pagpaslang, tuwang-tuwa ang mga buhong
mga ina'y nagsiluha, humihingi ng tulong
"ang hustisya ay para lang sa mayaman," kainis
isa man itong katotohanang walang kaparis
alalahanin natin ang World Day of Social Justice
hustisya'y dapat kamtin, di ito dapat Just-TIIS
- gregoriovbituinjr.
02.18.2022
Bakit bawal magkasakit?
BAKIT BAWAL MAGKASAKIT?
pag may sakit ka'y di na papansinin
lalayuan ka na lang nilang kusa
tila ba wala ka nang kayang gawin
kundi sa maghapon ay tumunganga
tingin na sa iyo'y namamalimos
ng awa upang makabiling gamot
at batid nilang wala kang panggastos
di ka na pansin, ikaw na'y nalimot
iyan ang masaklap na sasapitin
ng tulad kong may sakit sa kabila
ng katapatan mo sa adhikain
na sadyang tagos sa puso mo't diwa
maliban kung may hawak kang tungkulin
nagagampanan ang misyong dakila
ah, subalit kung pabigat ka lang din
turing sa iyo'y wala ka na, wala
nabuhay na puno ng sakripisyo
ngunit sa gawain ay nagkasakit
nabuhay na niyakap ang prinsipyo
na sa puso't diwa mo'y nakaukit
may sakit ka na, walang pakinabang
ah, magpagaling ka na lang sa bahay
turing sa iyo'y pabigat ka na lang
marami kang kapalit, mas mahusay
tulad ka ng T.V. o radyong sira
di ka aayusin, papalitan ka
para ka nang kagamitang naluma
di na aayusin, papalitan na
kaya sa atin, bawal magkasakit
kaya dapat manatiling malusog
ang katawan ay alagaang pilit
at sa trabaho'y huwag pabubugbog
kung may magmalasakit, ay, mabuti
may kasangga kang nagpapahalaga
ngunit huwag kang basta mawiwili
pagkat bihira lang ang tulad niya
- gregoriovbituinjr.
02.18.2022
Pagninilay
PAGNINILAY
nakatitig muli sa kawalan
at pulos pagninilay na naman
sana'y di mapunta sa kangkungan
ang ginagawa para sa bayan
patuloy na itinataguyod
ang pangarap ng mananaludtod
isang lipunang kalugod-lugod
para sa dalita't kumakayod
tunay na lipunang makatao
na iginagalang ang proseso
walang pagpaslang doon o dito
karapatan ay nirerespeto
mayroong panlipunang hustisya
sa lahat ng namatayang ina
yaong maysala'y makulong sana
para sa kapakanan ng masa
sa mga nagtatanim ng palay,
puno, bakawan, o kaya'y gulay
tamang subsidyo yaong ibigay
upang may dignidad na mabuhay
lipunang makatao'y itayo
at karahasan ay mapaglaho
paggagalangan ang tinutungo
kaya prinsipyo'y di isusuko
- gregoriovbituinjr.
02.18.2022
Huwebes, Pebrero 17, 2022
Bawal umihi dito
BAWAL UMIHI DITO
"Bawal umihi dito!"
ayon sa karatula
multa'y sanlibong piso
baka matulala ka
kung ikaw ay maysakit
dapat alam kung saan
iihi lalo't sirit
sa pantalon na naman
pader kasi'y papalot
o sa ihi papanghi
kaya di tinutulot
na sa pader umihi
kung di mo na matiis
sasabog na ang pantog
umihi ng mabilis
kung mahuli ka'y durog
huwag ka lang pahuli
lalo't salbaheng mama
pag-ihi'y di na libre
sa multa'y matulala
- gregoriovbituinjr.
02.17.2022
Ang maging tinig
ANG MAGING TINIG
"The least I can do is speak out for those who cannot speak for themselves." ~ ayon sa pabalat ng isang kwadernong ginagamit ko
anong ganda ng tinuran sa isa kong kwaderno
binili ko iyon dahil sa pabalat, tanda ko
kaylapot ng paninindigan, kaygandang prinsipyo
tinig niya'y para sa walang tinig sa bayan ko
parang ako, isang sagad-sagaring aktibista
sa mahabang panahon ay naging boses ng masa
di sa Kongreso o Senado kundi sa kalsada
na sa mga rali'y pinagsasalitang talaga
pagkat tungkulin ko bilang sekretaryo heneral
ng ilang organisasyon, sa diwa ko'y nakintal
sa init man ng araw, patuloy sa pagpapagal
lalo't sa poder o pader, dukha'y di nakasandal
magpapatuloy akong isang mabangis na tinig
para sa mga dukha't api nang magkapitbisig
ipapakita ang marangal na prinsipyo't tindig
pagbabago man ng sistema'y lumabas sa bibig
isa itong pagtaya o commitment ko sa madla
ang maging tinig ng mga di makapagsalita
ang maging boses ng mga inapi't mahihina
ang kanilang isyu'y sasabihin o itutula
- gregoriovbituinjr.
02.17.2022
Labada
LABADA
nang makapananghali'y naglaba
nitong damit ng aking asawa
sa akin, wala namang problema
kung labada man ay sangkaterba
suot ni misis ang mga iyon
ng ilang araw hanggang kahapon
ako'y kuskos dito, kuskos doon
sinabay na damit ko't pantalon
hanggang nilabhan ko'y binanlawan
bago isampay ay pinigaan
aking hinanger ang karamihan
ang iba'y inipit sa sampayan
ganyan kami, tulungan sa bahay
ako'y maglalaba't magsasampay
sa pagkukusot, may naninilay
akin palang diwa'y naglalakbay
kung saan-saan nakakarating
tila baga ako'y nahihimbing
kaya maglaba'y kaysarap gawin
pagkat may tula nang kakathain
- gregoriovbituinjr.
02.17.2022
Miyerkules, Pebrero 16, 2022
Ipanalo ang atin
IPANALO ANG ATIN
ipanalo ang atin
na lider na magaling
plataporma n'ya'y dinggin
namnamin at isipin
pinanday ng panahon
ang lider nating iyon
na tatanggal paglaon
sa kontraktwalisasyon
pakinggang magsalita
ang lider-manggagawa
na ang inaadhika
kabutihan ng madla
dala n'yang pagbabago'y
pangmasa, pang-obrero
na hangaring totoo'y
lipunang makatao
Ka Leody de Guzman
para sa panguluhan
ipanalo't ilaban
para sa sambayanan
- gregoriovbituinjr.
02.16.2022
Palaisipan
PALAISIPAN
palaisipan
aking aliwan
nagpapagaan
sa pakiramdam
tanong, alamin
iyong basahin
sagot, isipin
mabubuo rin
banoy, agila
sayaw, lambada
dilag, dalaga
misis, asawa
isda ay dilis
gulay, kamatis
tubigan, batis
kutis, makinis
may isang salot
kayhabang buntot
amoy maantot
lagim ang dulot
palaisipan
tayo'y maglibang
nakakagaan
ng pakiramdam
- gregoriovbituinjr.
02.16.2022
Lasbat nat dalis
LASBAT NAT DALIS
laspag nga ba ang dilis
nang ito'y humagibis
tumalon at nagburles
sa ilog na malinis
o malawak na batis
ayokong magmalabis
sa paggawa ng hugis
di man gayon katulis
ako pala'y mabilis
napasagot si misis
minsan paalis-alis
na maganda ang bihis
hanap ay mangga't atis
paborito ng buntis
na pagsinta'y kaytamis
problema'y napapalis
ulam ko man ay dilis
at sawsawan ay patis
sa pila man magtiis
ako'y lasbat nat dalis
- gregoriovbituinjr.
02.16.2022
Martes, Pebrero 15, 2022
Polusyon
POLUSYON
wala kami sa pusod ng gubat
kundi nasa lungsod na makalat
damang polusyon ay humabagat
na sa atin parang nanunumbat
buti't mapuno pa rin sa lungsod
kahit polusyon ay humahagod
sa ating hininga'y sumasakyod
patuloy man tayong kumakayod
ah, paano na kung walang puno
anong init na sa diwa't puso
na kaakibat nito'y siphayo
baka mawalan tayo ng tino
ang nararapat ay ating gawin
upang iyang polusyon sa hangin
ay tuluyang mapawi, tayo rin
ang kikilos, simulan na natin
- gregoriovbituinjr.
01.15.2022
Tungkulin para sa kinabukasan
TUNGKULIN PARA SA KINABUKASAN
patuloy nating pangalagaan ang kalikasan
na mahalagang tungkulin ng bawat mamamayan
sapagkat isa lang ang daigdig nating tahanan
kaya kinabukasan nito'y ating paglaanan
ang pangangalaga sa mundo'y huwag ipagkait
sa susunod na henerasyong mabuhay nang sulit
di tayo kailangan ng kalikasan subalit
kailangan natin ang kalikasan, aba'y bakit?
isa iyang katotohanang tumagos sa puso
ng mga katotong sa klima nga'y nasisiphayo
dahil sa climate change, maraming isla'y maglalaho
balintuna, tataas ang tubig, lupa'y natuyo
walang makain kahit nagtanim na magsasaka
lalo't tumindi ang bagyo't kayraming nasalanta
pagsunog ng fossil fuel at coal ay tigilan na
sagipin ang masa mula sa nagbabagong klima
halina't ating pangalagaan ang kalikasan
huwag gawing basurahan ang dagat at lansangan
kapitalismong sanhi nito'y dapat nang palitan
at magandang bukas para sa masa'y ipaglaban
- gregoriovbituinjr.
02.15.2022
Lunes, Pebrero 14, 2022
Liberty
LIBERTY
ang puso ko'y lumulukso
kapag nakikita kita
O, tunay kang pag-ibig ko
rosas kitang anong pula
sa Araw ng mga Puso
nais kong makapiling ka
ikaw ang tanging kasuyo
at minumutyang talaga
sa iyo lang narahuyo
itong makata ng masa
hiling sana'y di maglaho
ang iwi nating pagsinta
Kalayaan o Liberty
o Freedom o Kasarinlan
tangi kitang binibini
ng puso't kinalulugdan
Liberty ng aking buhay
Kalayaan man ang asam
Freedom man ang aking pakay
Kasarinla'y makakamtan
Happy Valentine's Day sa'yo
mahal, iniibig kita
tandaang ako'y narito
lagi para sa'yo, sinta
- gregoriovbituinjr.
02.14.2022
Tanging handog
TANGING HANDOG
regalo ko kay misis ay halamang hugis-puso
tanging handog sa iniibig ko ng buong-buo
"Hoya" raw ang tawag dito sa tanim ng pagsuyo
na ididilig ko'y pagsinta nang lalong lumago
pagmamahal ay nadarama sa tangi kong mutya
kaya nagtutulungan kami ng aking diwata
anumang sigwa o suliranin man ang magbadya
magsisikap na tunay upang kamtin ang adhika
Araw ng mga Puso'y anibersaryo ng kasal
sa civil wedding sa Tanay, alaalang dumatal
pang-apat na anibersaryo, ganyan na katagal
kaya tanim na hugis-puso ang handog sa mahal
Maligayang Araw ng mga Puso, aking sinta
at magkasama nating nilulutas ang problema
at sa anibersaryo ng ating kasal, O, sinta
tanging masasabi'y magpatuloy tayo tuwina
upang hubugin ang asam nating kinabukasan
upang pagsinta'y manatili sa kasalukuyan
upang hinaharap ay atin ding mapaglaanan
upang magiging anak at apo'y mapaghandaan
- gregoriovbituinjr.
02.14.2022
Leyon sa talampas
LEYON SA TALAMPAS
tila kami'y leyon sa talampas
mukhang mahina ngunit malakas
iniisip lagi'y pumarehas
at itayo ang lipunang patas
ganyan naman talaga ang tibak
kasangga ng api't hinahamak
na trosong bulok ay binabakbak
na trapong bugok ay binabagsak
di manhid sa mga nangyayari
sa mga isyu ng masa'y saksi
nilalabanan ang trapong imbi
at sa kalsada'y laging kasali
asam ay tunay na pagbabago
para sa kapwa dukha't obrero
na upang maging totoong tao
lubus-lubusin ang sosyalismo
pagpupugay sa nakikibaka
upang mabago na ang sistema
durugin ang trapo, dinastiya
hari, pari, burgesya, pasista
tayo man ay leyon sa talampas
hinuhubog ay magandang bukas
nasa isip lagi'y pumarehas
at itayo ang lipunang patas
- gregoriovbituinjr.
02.14.2022
Linggo, Pebrero 13, 2022
Nitoy
NITOY
mabuhay ka sa iyong paglaya
higit tatlumpung taon sa hoyo
ngunit nanatili ang adhika
at ang prinsipyo sa masa'y buo
mabuti't nakasama ka namin
dito na sa labas isang hapon
di biro ang danas mong abutin
ng tatlong dekadang pagkakulong
isa nang malaking karangalan
ikaw ay makadaupangpalad
nagkatalakayan, nagtagayan
kwentuhan, buong gabi'y bumabad
leyon kang ikinulong sa yungib
na makalaya'y nasang makamit
sentensya mo'y binuo ng tigib
batid mang ikaw lang ay nadawit
sa pag-uwi sa iyong pamilya
na nararapat lamang magawa
tanging bilin lang namin: Ingat ka!
kakapitbisig ka naming sadya
- gregoriovbituinjr.
02.13.2022
Tigatlo
TIGATLO
di man planado ngunit minsan ito'y nagagawa
sa bawat araw nakakatha ng tigatlong tula
marahil dahil sa buhay na ito'y naasiwa
kaya may kuro-kuro sa napagdaanang sigwa
bigay ko sa mga pamangkin ay tigatlong prutas
langka, pinya, pakwan, rambutan, kalumpit, bayabas
madalas magkwentuhan habang ngata'y sinigwelas
pakikisamang tulad ng alak mula sa ubas
tigatlong rosas tanda ng pagsinta sa maybahay
o kaya sa kasintahang minamahal mong tunay
pinagbibigyan ang kaibigan ng tatlong tagay
habang hagilap sa putik ay tatlong gintong lantay
sa triyanggulo'y kita mo agad ang tatlong sulok
ngunit paano ba mababaligtad ang tatsulok
na marapat lang nating gawin lalo't nasa rurok
ang trapong bugok, ah, ilagay ang dukha sa tuktok
- gregoriovbituinjr.
02.13.2022
Ang nawawalang kwintas
ANG NAWAWALANG KWINTAS
binasa ko'y kwentong "The Necklace" ni Guy de Maupassant
sa isang piging, ang mag-asawa'y naimbitahan
dahil sa garbo, kwintas sa kumare ang hiniram
matapos ang piging, kwintas ay nawalang tuluyan
hanap, hanap, kung saan-saan na sila naghanap
di makita, nagpasyang palitan ito ng ganap
tiningnan ang presyo nito, anong mahal, kaysaklap
ilang taon ding mag-iipon, sadyang kandahirap
mag-asawa'y napilitang kumayod ng kumayod
kamay na'y nagkalipak at sapatos na'y napudpod
araw-gabing trabaho, nag-ipon, nagpakapagod
umabot ng ilang taon ang buhay na hilahod
trabaho ng trabaho nang kwintas ay mapalitan
upang mabili lamang ang gayong kwintas din naman
dapat mabayaran ang nasabing pagkakautang
nang pamilya nila'y di malagay sa kahihiyan
hanggang kunin ng may-ari ang kwintas na nasabi
at nakitang namayat ang nanghiram na kumare
hanggang pinagtapat niya ang tunay na nangyari
kwintas ay nawala't pinag-iipunang matindi
sabi ng may-ari ng kwintas, bakit nagkagayon
nagpakahirap ka sa loob ng maraming taon
na kung pinagtapat lang sana ang nangyari noon
ay agad nabatid na puwet ng baso lang iyon
biro mo, nabubuhay upang mapalitan lamang
ang kwintas na nawala, anong laking pagkukulang
di namalayang ilang taon pala ang nasayang
isang palad na buhay nila'y nagkawindang-windang
- gregoriovbituinjr.
02.13.2022
* litratong kuha ng makatang gala mula sa aklat na The Story and Its Writer, Fifth Edition, pahina 976
Sabado, Pebrero 12, 2022
Sticker
STICKER
bumili ako ng dalawang sumbrero kahapon
sa Quiapo, singkwenta pesos lang ang isa niyon
upang dikitan ko ng sticker, ito ang layon
upang sa bawat kong pagbiyahe'y masuot iyon
upang mabasa ng sinumang makasalubong ko
na tumatakbong pangulo'y isang lider-obrero
at kaharap sa dyip at M.R.T.'y mabasa ito
may kandidatong manggagawa sa pagkapangulo
kaya pagdating sa bahay, ito'y agad nilabhan
sa Surf powder ay dalawang oras binabad naman
binanlawan ko't piniga, nilagay sa sampayan
magdamag pinatuyo, kinuha kinabukasan
imbes pagkain, pera'y ibinili ng sumbrero
bilang aking pagtaya at ambag sa kandidato
ng uring manggagawang tumakbong pagkapangulo
ako sa kanya'y nagpupugay ng taas-kamao
ambag ko sa kampanya'y batay lang sa kakayanan
lalo't kumikilos pa ring buong panahong pultaym
di man sapat ang pera sa bulsa, may kakayahang
itaguyod ang ating kandidato sa halalan
- gregoriovbituinjr.
02.12.2022
#ManggagawaNaman
#KaLeodyDeGuzmanforPresident
Utang
UTANG
ayokong mabuhay upang magbayad lang ng utang
lalo sa buwanang hulog, lalo't loan sharks pa naman
hangga't kaya kong di mangutang ay di mangungutang
lalo't di ko alam paano iyon mabayaran
hulog ng hulog sa interes imbes sa prinsipal
ito ang maling sistema sa utang na nakintal
kumikita pa lang sa interes, anong garapal
na sistemang nakakatigagal, para kang kupal
ang interes ba'y bayad sa iyong pang-aabala
kaysa direktang bayaran ang utang mo talaga
sa ganyan yaong loan sharks tumutubo't kumikita
sistema ng mga talagang nagsasamantala
kung ako'y may utang, babayaran ko lang ang utang
'yung mismong prinsipal na utang, nang di mabigatan
bakit babayaran ang interes na di inutang
ginawa ang gayong sistema nang makapanlamang
mangungutang lang ako kung talagang emergency
lalo't buwis-buhay, kalusugan na'y binibili
pambayad sa ospital, sa gamot, sa mga bwitre
isasangla ang kaluluwa sa mga salbahe
- gregoriovbituinjr.
02.12.2022
Mag-subscribe sa:
Mga Post (Atom)